Katliamın 21. yıl dönümünde, bu olayın acısını yıllardır kalplerinde taşıyan binlerce Azerbaycanlı, başkent Bakü'de "Hocalı Şehitleri" anıtına akın etti.
Şehitlik anıtını ilk önce Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev ve diğer yetkililer ziyaret etti. Şehitlik ziyareti için Bakü ve Azerbaycan'ın çeşitli bölgelerinden gelenler, şehitlik önünde uzun kuyruklar oluşturdu.
Kur'an-ı Kerim kıraati eşliğinde ziyaret edilen Anıt, kırmızı karanfillerle donatıldı.
Katliamda hayatını kaybeden ve mezarı bile bulunmayan insanların yakınları, Anıt'ı gözyaşları içerisinde temizleyerek, şehit isimlerini öperek teselli bulmaya çalıştı.
Bir grup Azerbaycanlı, Beyaz Saray sitesinde Hocalı Katliamı'nın "soykırım" olarak tanınması ve Başkan Barack Obama'dan konuyla ilgili görüş bildirmesi yönünde açılan dilekçeye ve yeterli 100 bin imzanın toplanmasını hatırlatarak, Obama'dan bir an önce görüş bildirmesini talep eden pankart açtı.
Türk ve Azerbaycan bayrakları, Atatürk posteri ile Anıt'ı ziyaret eden bir grup genç da "Hocalı'ya Adalet" sloganları ile yürüdü.
New York ve Brüksel'de protesto
New York'ta, BM binası önündeki parkta düzenlenen gösterilere Türk Amerikan Dernekleri Federasyonu Başkanı (TADF) Ali Çınar, Azerbaycan New York Cemiyeti Başkanı Ercan Yerdelenli ve çok sayıda dernek üyesi katıldı.
Ermenistan'ın 1992 yılında Azeri topraklarının beşte birini işgali sırasında Hocalı kasabasında yaptığı katliam Brüksel'de de protesto edildi. Ermenistan'ın Brüksel Büyükelçiliği önünde toplanan bir grup Azeri, ''Şehitler ölmez, vatan bölünmez'', ''Hocalı için adalet'' ve ''Terörist Sarkisyan'' sloganları attı.
Üzerlerine ''Unutmadık, Unutturmayacağız'' yazılı beyaz tişörtler giyen, Azerbaycan, Türkiye, KKTC ve Belçika bayrakları ile Hocalı katliamının fotoğraflarını taşıyan protestocuların Ermeni büyükelçiliğine dosya verme girişimi sonuçsuz kaldı.
Yoğun güvenlik önlemleri altında AB kurumlarının bulunduğu Schuman Meydanı'na kadar yürüyen grup, AB Komisyonu Başkanı Jose Manuel Barroso ve AB Konseyi Başkanı Herman Van Rompuy için hazırladıkları dosyaları aracılara teslim etti.
Hocalı'da ne oldu?
Ermeni güçlerinin 1991'in sonlarına doğru ablukaya aldığı Hocalı, 936 kilometrekarelik alana sahip, 2605 ailenin, toplam 11 bin 356 kişinin yaşadığı bir kasabaydı. Aralık 1991'de Karabağ'ın başkenti olarak kabul edilen Hankendi şehrini işgal eden Ermenilerin bir sonraki hedefi, bölgenin tek havaalanına sahip ve stratejik önem taşıyan Hocalı'yı ele geçirmekti.
Hocalı'nın etrafındaki bütün köy ve yolları tek tek ele geçiren Ermeni güçleri, kasabanın diğer illerle karayolu bağlantısını kesti.
Hocalı'nın diğer bölgelerle tek bağlantısı olan helikopter ulaşımı, 28 Ocak 1992'de, Şuşa Ağdam seferini yapan helikopterin Ermeniler tarafından vurulmasıyla ortadan kalktı. Bu olayda, çoğunluğu kadın ve çocuklardan oluşan 44 sivil hayatını kaybetti.
Ocak ayının başlarından itibaren elektrik enerjisi de kesilen Hocalı'nın savunması, sadece hafif silahlara sahip yerel savunma güçleri ve az sayıdaki milli ordu askerinden ibaretti. 25 Şubat 1992'den itibaren Hocalı'ya saldırıya başlayan Ermeniler, bölgede bulunan Sovyet Ordusu 366. Zırhlı Alayı'nın bütün araçlarını kullanarak, şehri iki saat boyunca top ve tank ateşine tuttu. Saldırıdan bir gün sonra ise hafızalardan yıllarca silinmeyecek olan "Hocalı Katliamı" yapıldı.
Resmi verilere göre, Hocalı Katliamı'nda savunmasız durumdaki 106'sı kadın, 83'ü çocuk olmak üzere toplam 613 Azerbaycan vatandaşı hayatını kaybetti. Katliamdan 487 kişi ağır yaralı olarak kurtulurken, Ermeni güçleri bin 275 kişiyi rehin aldı. Bunlardan 150'sinden haber alınamadı. Esirler yıllarca uluslararası kurumlardan gizli olarak köle gibi çalıştırıldı. Hatta esir kadınların fuhşa zorlandığı haberleri alındı.
